İnsanın çevresi ve doğayla ilgili her zaman sorduğu belli başlı sorular vardır ; Tanrı var mıdır ? Yaşam amacı nedir ? İdealar dünyası ? kader mi yoksa özgür irade mi ? Ben bugün özgür irade ve kader kavramlarını Laplace ve Heisenber'in düzleminden anlatmaya çalışacağım.İslam felsefesine göre kader vardır,yaratıcı zaten yarattığı an,yarttığı bütün varlıkların kaderini bilmektedir ama onların kaderine müdahil olmaz,yani insanın bir kaderi vardır ama kendi yollarını seçme şansı vardır.Birçok islam bilgini (Gazali gibi olanlar bu minvalde düşünmektedirler) İslam felsefesinin bu görüşüne en yakın görüş 1800'lü tarihlerde Pierre Simon Laplace'den gelmiştir.Laplace ; uzay ve mekan konusuyla ilgili araştırmalarıyla bilinir.Laplace'ın şeytanı olarak bilinen bir varsayım ortaya attı bu varsayıma göre eğer ; Eğer uzayda ki her türlü fiziksel kanunu bilir ve bütün cisimlerin geçmiş ve gelecek hareketlerini hesaplayabilirsek geçmiş ve gelecek gözümüzün önüne gelir.Daha anlaşılır bir biçimde açıklayacak olursam Laplace şunu demek istiyor ; Eğer Bütün Cosmoz'da var olan fiziksel kanunları bilir ve bütün cisimlerin hareketlerini hesaplayabilirsek geçmişide biliriz geleceğide yani laplace göre bigbang patladığı anda herşey belirlenmişti insan dahil bütün cisimlerin kaderi bellidir ve bu kadere göre hareket ederler ve bunun dışına asla çıkamazlar.İşte bütün fiziksel kanunları ve cisimlerin hareketini bilmek insanların geleceğini hesaplamakta mümkündür demektedir.Werner Heisenber ise tam tersi görüşe sahip biridir ayrıca kuantum teorisyenlerinden de biridir.Heisenberg'e göre cisimlerin hareketi asla hesaplanamaz ve asla fiziksel kanunların hepsi bilinemez tam bütün kanunları çözdük derken yeni bir fizsiksel kanun karşımıza çıkar.Kuantum teorisini bunu örnek gösterir ve kader diye bir şey olmadığını ve hiçbir şeyin belirlenemeyeceğini söylemektedir.Kuantum teorisi vb teorileri ileriki günlerde sizlere ayrıtılı olarak yazacağım.
0 yorum:
Yorum Gönder