Milletlerin tarihinde kırılma anları ve bu kırılma anlarına zemin hazırlayan bazı tarihi hadiseler oldukça önem taşır.Hollanda'nın bir zamanlar bütün Dünya denizlerine hakim olduğu ve Dünya ticaretinin yarısından fazlasını kontrol ettiği zamanlara kısa bir yolculuk yapacağız.Toprak genişliği sadece Konya kadar olan bir ülke nasıl olmuştuda bütün Dünya'ya hükmede bir süper güç haline gelmişti,gelin hep beraber bugün bu konuyu biraz irdeleyelim.
RİNGA BALIĞI VE HOLLANDA
Hollanda'nın bir zamanlar en önemli geçim kaynağı Ringa balığı avcılığı ve onun ticaretiydi.Bazı tarihçiler Hollandalılar'ın Ringa balığı sayesinde uzak tüccar millet olmayı öğrendiği ve uzak denizlere açılma ufuklarının bu sayede olgunlaştığını söylemektedirler.Ringa balığı Hollanda'yı zenginleştirdiği gibi onların bir sömürge haline gelmesinede zemin hazırlamıştır.
1500'LÜ YILLARDA BİR İSPANYA SÖMÜRGESİ OLAN : HOLLANDA
Bütün Dünya'yı hegomonyası altına alıp,büyük bir kısmınıda sömüren Hollanda'nın bir zamanlar bir sömürge olduğunu biliyor muydunuz ?Belkide bütün Dünya'yı sömürge haline getirme çabaları geçmişte İspanyol efendilerinin boyunduruğu altında yaşadıklarının,bilinçaltlarında yarattığı bir eziklik hissinden başka bir şey değildir bilemeyiz fakat Hollandalılar'ın İspanyol idaresinde kendi çıkarları korunduğu müddetçe bir ulusal devlet kurma,bağımsızlık kazanma gibi fikirlerinin olmadığı anlaşılıyor.Hollandalıların milletçe en önemli özelliği ticarete öenem veren tüccar millet olmalarıdır.1500'lü yıllarda İspanya'nın girdiği bir çok savaşta paraya ihtiyaç duyması özellikle sömürgesi altında olan vilayetlerinde ekstra vergilere sebep olmuş bu durum özellikle Hollandalıları oldukça kızdırmış ama bir isyana kalkışmalarına ilk etapta sebep olmamıştı çünkü daha bardak yeni dolmaya başlamıştı,daha önceleri rahatları gayet yerinde olan Hollandalılar şimdi sömürge psikolojisini tam anlamıyla yaşıyorlardı.Bunlar yetmezmiş gibi üstüne üstlük İspanyol asiller ve prensler Hollandalı bankerlerden borç kredi alıyor,ama daha sonra vadesi geldiği halde kredilerini ödemeye yanaşmıyorlardı.Bu noktada Hollandalılar'ı özgürlük ateşi yakmaya götüren fitil milliyetçi olmalarından değil,maliyetçi olmalarından kaynaklandığı çok açıktır.Artık İspanyol sömürgecilere tek bir metalik bile vermek istemiyorlardı.Bunun üzerinde bağımsızlık isyanını başlattılar.Tabii İspanya buna sert tedbirlerle karşılık verince dış güçler olmadan İspanyollardan kurtulmayacağını anlayan Hollandalılar Büyük Britanya kraliçesinden yardım talep ettiler.
BÜYÜK BRİTANYA HİMAYESİNDE : HOLLANDA
Büyük Britanya'nın yardımı sonucu İspanyollar'ı kovan Hollandalılar Büyük Britanya'nın himayesine girdi.Ülke adeta özerk bir yapıya kavuştu askeri olarak kontrol Britanyalılar'da iç yönetim Hollandalılardaydı.Bu durum çok uzun sürmeyecek gelen gideni aratacaktı,tüccar millet olan Hollandalılara bu sefer ek askeri masrafları öne süren Britanya kraliçesi'nin mali istekleri can sıkmış bunun üzerine ikinci isyan dalgası başlamıştı.Uzun süren savaşlar sonucunda bağımsızlıklarını kazanan Hollandalılar önce artık kendi efendileri olacak sonrada Dünya'nın efendisi olacaktı.
NEW AMSTERDAM
Bağımsızlığını kazandıktan kısa bir süre sonra hızla büyüyen Hollanda,Amerika'da sömürge kolonileri kuracak kadar bir süper güç oldu.Artık Dünya denizlerinin tek hakimi onlardı,ülkenin bankerleri zenginliğine zenginlik katmış,uzakdoğuda Çin'e kadar pazarlarını genişletmişlerdi.Ülkede finans durumunun iyi olmasında yargısının ve adaletinin kuvvetli olması vardır.Örn: Bir Alman prens bir Hollandalı bankerden faizli kredi borcu alır,eğer banker bu faizde bir hile yaparsa bu prens Hollanda yargısına başvurup hakkını kolayca alabilirdi,bu sebeplerle Hollandalı bankerlerden kredi almak zamanın Avrupalı seçkinleri arasında çok revaçtaydı bu durumda Hollandanın kalkınmasını sağlayan etkenlerin başında gelir.Lakin kısa bir süre sonra Büyük Britanya'da James Watt'ın buharlı makineyi icat etmesiyle Büyük Britanya ,Hollanda'nın yerini alacak New Amsterdam bugünkü adı olan New York olarak tarihe adını yazdıracaktı.
0 yorum:
Yorum Gönder